Relevantie
Strafbare feiten kunnen worden begaan door natuurlijke personen en rechtspersonen. Indien een strafbaar feit wordt bewezenverklaard, dan zullen de meest voorkomende straffen de (voorwaardelijke) gevangenisstraf, de taakstraf en de geldboete zijn. Nu aan een rechtspersoon geen (voorwaardelijke) gevangenisstraf of taakstraf kan worden opgelegd, kan het beeld ontstaan dat aan een rechtspersoon slechts een geldboete kan worden opgelegd. Dit beeld is onterecht. Een rechtspersoon kan namelijk – indien de Wet op de economische delicten van toepassing is – bijvoorbeeld ook (tijdelijk) worden stilgelegd. Zo kwam de rechtbank Overijssel in een vonnis van 9 maart 2023 tot het oordeel dat de verdachte als gehele onderneming voor de duur van één jaar dient te worden stilgelegd. Een stillegging heeft vergaande gevolgen voor een onderneming.
Samenvatting
In het kort werd de onderneming verweten haar dieren niet de nodige zorg te geven, zoals vereist op grond van de geldende wet- en regelgeving. Ter motivering van de stillegging heeft de rechtbank onder meer aangegeven dat sprake is van terugkerende overtredingen (de onderneming liep nog in een proeftijd), een gebrek aan zelfinzicht, een gebrek aan realistische plannen, een zorgelijke financiële situatie en de vaststelling dat na een nieuwe controle door de NVWA niet veel was verbeterd binnen de onderneming. Voorts heeft de rechtbank overwogen dat het belang van het dierenwelzijn in dit geval zwaarder dient te wegen dan het belang van de onderneming, waar de onderneming in de huidige vorm haar klaarblijkelijk boven het hoofd groeit en het economische belang gezien de beperkte levensvatbaarheid door de omvang van de onderneming van de maatschap.
Slotopmerkingen
De (tijdelijke) stillegging als straf staat vaak minder scherp op het netvlies, maar kan vergaande gevolgen hebben. Het vonnis van de rechtbank Overijssel is hier een illustratie van. Dat een rechtspersoon in een zorgelijke financiële situatie verkeert, behoeft de rechtbank er dus niet van te weerhouden om de rechtspersoon alsnog stil te leggen. Dit zal niet alleen financiële gevolgen hebben, maar vermoedelijk ook tot reputatieschade leiden. Rechtspersonen dienen bij een strafzaak met betrekking tot economische of milieurechtelijke strafbare feiten bewust te zijn dat zij geconfronteerd kunnen worden met een (tijdelijke) stillegging. Dit geldt bijvoorbeeld voor een verdachte rechtspersoon waar een bedrijfsongeval heeft plaatsgevonden.
